ພື້ນຖານໂຄງລ່າງ

ການຂາດການພັດທະນາດ້ານໂຄງລ່າງພື້ນຖານໄດ້ເປັນອຸປະສັກຕົ້ນຕໍຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງລາວ. ສະນັ້ນ, ການປັບປຸງໂຄງລ່າງພື້ນຖານ ຈຶ່ງເປັນເປົ້າໝາຍຕົ້ນຕໍຂອງລັດຖະບານລາວຄຽງຄູ່ກັບ ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາ ແບບຍືນຍົງຂອງສະຫະປະຊາຊາດ (SDGs), ໂດຍສະເພາະ SDG 9.  ເປົ້າໝາຍນີ້ແມ່ນກ່ຽວຂ້ອງກັບການພັດທະນາສິ່ງກໍ່ສ້າງ ທີ່ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ອຸດສາຫະກຳ, ວິສາຫະກິດ ແລະ ສັງຄົມເຊັ່ນ: ຖະໜົນຫົນທາງ, ເສັ້ນທາງລົດໄຟ, ສະໜາມບິນ, ລະບົບສື່ສານໂທລະຄົມມະນາຄົມ, ໄຟຟ້າ ແລະ ໂຄງລ່າງພື້ນຖານນ້ຳ ແລະ ສຸຂາອະນາໄມ. ໂດຍທົ່ວໄປ, ຄວາມອາດສາມາດ ທີ່ມີຈຳກັດໄດ້ຈຳກັດການສະໜອງການບໍລິການ ດ້ານໂຄງລ່າງພື້ນຖານທີ່ຢູ່ນອກຕົວເມືອງໃຫຍ່ໃນປະເທດລາວ.¹ 

ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ການປັບປຸງໂຄງລ່າງພື້ນຖານເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງຍຸດທະສາດໃນຄວາມພະຍາຍາມທີ່ຈະພົ້ນອອກຈາກການເປັນປະເທດດ້ອຍ ພັດທະນາພາຍໃນປີ 2020. ² ເຊິ່ງແນວຄວາມຄິດທໍາອິດໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນມາຈາກກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງພັກຄັ້ງທີ່ VI ໃນປີ 1996.³

ລັດຖະບານລາວໄດ້ໃຫ້ຄວາມສົນໃຈເປັນພິເສດ ໃນການຫັນປ່ຽນສະພາບທີ່ເປັນປະເທດບໍ່ມີທາງອອກສູ່ທະເລໃຫ້ເປັນ ປະເທດທີ່ມີເສັ້ນທາງເຊື່ອມຕໍ່ທາງບົກ, ເປັນຈຸດເຊື່ອມຕໍ່ດ້ານໂຄງລ່າງພື້ນຖານກັບບັນດາປະເທດເພື່ອນບ້ານ, ເປັນຂົວຕໍ່ດ້ານເສດຖະກິດກັບປະເທດຈີນ, ໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ.

ຖະໜົນຢູ່ເຂດພູພຽງບໍລະເວນ, ແຂວງຈຳປາສັກ, ພາກໃຕ້ຂອງລາວ. ຖ່າຍຮູບໂດຍ Pierre Andre, Wikimedia Commons. ພາຍໃຕ້ລິຂະສິດ  CC-BY-SA 4.0.

ການຄົມມະນາຄົມ

ຖະໜົນ

ການເຊື່ອມຕໍ່ຖະໜົນຫົນທາງເປັນອົງປະກອບທີ່ສຳຄັນຂອງແຜນການລັດຖະບານລາວເພື່ອທີ່ຈະກາຍເປັນປະເທດທີ່ມີເສັ້ນທາງເຊື່ອມຕໍ່ທາງບົກ ແລະ ທັງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງວິໄສທັດຂອງທະນາຄານພັດທະນາອາຊີກ່ຽວກັບການເຊື່ອມຕໍ່ເສັ້ນທາງຂອງພາກພື້ນແມ່ນ້ຳຂອງຕອນເທິງ (GMS). ປະເທດລາວອີງໃສ່ການຂົນສົ່ງທາງບົກເປັນສ່ວນໃຫຍ່ໃນການເຊື່ອມຕໍ່ການຄ້າຂາຍທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ, ຜູ້ໂດຍສານທີ່ໃຊ້ເສັ້ນທາງແມ່ນຫຼາຍກວ່າ 98 ເປີເຊັນ ແລະ 86 ເປີເຊັນຂອງການຂົນສົ່ງນ້ຳໜັກຕໍ່ໄລຍະທາງ. ⁴. ການປັບປຸງຖະໜົນຫົນທາງໃຫ້ສາມາດນຳໃຊ້ໄດ້ທຸກລະດູການແມ່ນຕົວຊີ້ວັດທີ່ສຳຄັນຂອງເປົ້າໝາຍ SDG 9.1.

ຄວາມກ້າວໜ້າຂອງການພັດທະນາທີ່ສຳຄັນຜ່ານມາມີຄື: ການເຊື່ອມຕໍ່ຖະໜົນຫົນທາງໄດ້ຂະຫຍາຍຈາກພຽງແຕ່ 14,000 ກິໂລແມັດ (ກມ) ໃນປີ 1990 ເປັນ ຫຼາຍກວ່າ 44,000 ກມ ໃນປີ 2012. ມີພຽງແຕ່ 17 ເປີເຊັນ ຈາກຈຳນວນ 44,000 ກມ ທີ່ໄດ້ມີການປູຢາງ, ຂະນະທີ່ 35 ເປີເຊັນ ເປັນທາງປູຫີນແຮ່ ແລະ 48 ເປີເຊັນເປັນທາງດິນແດງ. ⁵ ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ, ຫຼາຍເສັ້ນທາງບໍ່ສາມາດຜ່ານໄດ້ໃນຍາມລະດູຝົນ ແລະ ບາງສ່ວນຂອງເສັ້ນທາງຢູ່ໃນສະພາບເພພັງຫຼາຍ ເຊິ່ງບໍ່ສາມາດສ້ອມແປງໄດ້ ແລະ ຈຳເປັນຕ້ອງໄດ້ເຮັດຄືນໃໝ່ໝົດ. 

ການຂາດງົບປະມານ ເປັນບັນຫາທ້າທາຍທີ່ສຳຄັນສຳລັບການພັດທະນາ ຖະໜົນຫົນທາງ. ຂະນະທີ່ງົບປະມານໂດຍກົງຈາກລັດຖະບານ ແມ່ນໄດ້ນຳໃຊ້ສຳລັບເສັ້ນທາງນ້ອຍຕ່າງໆ ສ່ວນໂຄງການໃຫຍ່ແມ່ນຕ້ອງການງົບປະມານຈາກທາງນອກ ຫຼື ການຊອກຫາ ການສະໜັບສະໜູນແບບອື່ນໆ. ຫຼາຍໂຄງການແມ່ນໄດ້ຮັບງົບປະມານຈາກຜູ້ໃຫ້ທຶນຕ່າງປະເທດເຊັ່ນ: ການປັບປຸງເສັ້ນທາງເລກ 3 ຢູ່ທາງພາກເໜືອຕາເວັນຕົກທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຈີນ ກັບ ໄທຜ່ານແຂວງ ຫຼວງນ້ຳທາ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ, ເປັນການໃຫ້ທຶນຮ່ວມ ລະຫວ່າງທະນາຄານພັດທະນາອາຊີ ກັບ ລັດຖະບານຈີນ ແລະ ໄທ ຫຼື ການປັບປຸງເສັ້ນທາງເລກ 9 ທາງພາກໃຕ້ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງໄທ ກັບ ຫວຽດນາມຜ່ານແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ເຊິ່ງໄດ້ຮັບທຶນຈາກລັດຖະບານຍີ່ປຸ່ນ. ໃນປີ 2017,  ທະນາຄານໂລກໄດ້ຕົກລົງໃຫ້ງົບປະມານຈຳນວນ 25 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດແກ່ ສປປ ລາວໃນການບູລະນະ ແລະ ປັບປຸງການເຊື່ອມຕໍ່ເສັ້ນທາງໃນທົ່ວປະເທດ.⁶

ລັດຖະບານກໍ່ຍັງໄດ້ພັດທະນາຮູບແບບການໃຫ້ງົບປະມານໂດຍການນຳໃຊ້ທີ່ດິນເປັນພື້ນຖານ, ເຊິ່ງການນຳໃຊ້ຮູບແບບນີ້ຄັ້ງທຳອິດ ແມ່ນໂຄງການສ້າງເສັ້ນທາງ 450 ປີ, ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງຂົວຊາຍແດນມິດຕະພາບລາວ – ໄທທີ່ອອກໄປທາງພາກເໜືອ ແລະ ພາກໃຕ້. ທີ່ດິນ 50 ແມັດຈາກແຕ່ລະຟາກທາງໄດ້ຖືກຈັບຈອງເອົາ ແລ້ວຂາຍໃຫ້ສ່ວນບຸກຄົນເພື່ອເປັນການຫາງົບປະມານ.⁷ ໃນເສັ້ນທາງດຽວກັນ, ກະຊວງໂຍທາທິການ ແລະ ຂົນສົ່ງ ກຳລັງພິຈາລະນາການຮ່ວມມືເອກະຊົນກັບລັດ ໂດຍການສະໜັບສະໜູນຈາກທະນາຄານໂລກ ເພື່ອດຶງດູດການລົງທຶນຂອງເອກະຊົນ ໃນການສ້າງເສັ້ນທາງທີ່ມີດ່ານເກັບເງິນ ເພື່ອຊ່ວຍບັນລຸເປົ້າໝາຍໂຄງລ່າງພື້ນຖານດ້ານເສັ້ນທາງໄລຍະຍາວ.⁸

ຄຽງຄູ່ກັບຜົນປະໂຫຍດຕ່າງໆທີ່ໄດ້ຈາກການຂະຫຍາຍເສັ້ນທາງ ໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດ – ສັງຄົມໃນລາວ, ກໍ່ຍັງມີຜົນກະທົບທາງດ້ານລົບ. ບາງໂຄງການໄດ້ຖືກວິຈານໃນການສ້າງຜົນກະທົບຕໍ່ກັບສິ່ງແວດລ້ອມເຊັ່ນ: ເມື່ອໂຄງການມີການຂຸດຄົ້ນໄມ້ເຖື່ອນ ຕາມເສັ້ນທາງດັ່ງກ່າວ ແລະ ຕາມພື້ນທີ່ ທີ່ຢູ່ໃກ້.⁹ ໃນກໍລະນີອື່ນໆ,

ໂຄງການສ້າງເສັ້ນທາງໄດ້ມີການຢຶດເອົາທີ່ດິນຈາກປະຊາຊົນໃນເຂດດັ່ງກ່າວດ້ວຍການໃຫ້ອັດຕາຄ່າຊົດເຊີຍທີ່ຕ່ຳເຊັ່ນກໍລະນີເສັ້ນທາງ 450 ປີ.¹⁰

ແຜນແລວເສດຖະກິດ ແລະ ເຄືອຂ່າຍທາງລົດໄຟໃນປະເທດລາວ. ແຜນທີ່ເຮດໂດຍ ODM, ເບິ່ງຊຸດຂໍ້ມູນໂຄງລ່າງພື້ນຖານອີກທີ່ Map Explorer.

ເສັ້ນທາງລົດໄຟ

ປັດຈຸບັນປະເທດລາວຍັງບໍ່ທັນມີເສັ້ນທາງລົດໄຟທີ່ສາມາດນຳໃຊ້ໄດ້. ເສັ້ນທາງລົດໄຟດຽວທີ່ນຳໃຊ້ໃນປັດຈຸບັນແມ່ນມີຄວາມຍາວ 3.5 ກມ ເປັນເສັ້ນທາງທີ່ຂະຫຍາຍມາຈາກທາງລົດໄຟຂອງໄທເຊິ່ງແລ່ນຈາກໜອງຄາຍຜ່ານຂົວມິດຕະພາບຫາສະຖານີທ່ານາແລ້ງ ໄປທາງພາກຕາເວັນອອກ 20 ກມ ຈາກຕົວເມືອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ. ເສັ້ນທາງດັ່ງກ່າວໄດ້ຮັບທຶນສະໜັບສະໜູນຈາກລັດຖະບານໄທ, ທີ່ມີການນຳໃຊ້ສຳລັບນັກທ່ອງທ່ຽວ ຫຼື ຂົນສົ່ງສິນຄ້າຫຼາຍກວ່າທີ່ຈະເປັນການຄົມມະນາຄົມທີ່ເປັນປະໂຫຍດແກ່ປະຊາຊົນທຳມະດາ. ແຜນການທີ່ຈະຂະຫຍາຍທາງລົດໄຟໄປອີກ 9 ຫຼັກກິໂລແມັດ     ໄປຊານເມືອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນແມ່ນຍັງບໍ່ທັນເກີດຂຶ້ນເທື່ອ.¹¹

ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ລັດຖະບານຍັງມີການວາງແຜນທີ່ຈະພັດທະນາເສັ້ນທາງລົດໄຟສອງສາຍຄື: ເສັ້ນໜຶ່ງແມ່ນເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນກັບ ສປປ ຈີນ ຜ່ານຊາຍແດນບໍ່ເຕ່ນທີ່ແຂວງຫຼວງນ້ຳທາ, ອີກເສັ້ນໜຶ່ງແມ່ນເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງປະເທດໄທ ຫາ ສສ ຫວຽດນາມທີ່ແຂວງສະຫວັນນະເຂດທາງພາກໃຕ້ຂອງລາວ, ເຊິ່ງເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີແມ່ນໂຄງການລົດໄຟ ສະຫວັນ-ລາວບາວ.

ໂຄງການເສັ້ນທາງລົດໄຟລາວ – ຈີນໄດ້ມີການພິຈາລະນາມາກວ່າທົດສະວັດເຊິ່ງເປັນໜຶ່ງໃນເສັ້ນທາງລົດໄຟຄຸນໝິງ-ສິງກະໂປ ຫຼື ເສັ້ນທາງລົດໄຟອາຊີ, ປັດຈຸບັນແມ່ນເຂົ້າເປັນສ່ວນໜຶ່ງໃນແນວຄວາມຄິດຂອງເສັ້ນທາງສາຍດຽວຂອງຈີນ.¹² ແຜນການເຄືອຂ່າຍທາງລົດໄຟນີ້ຈະເຊື່ອມຕໍ່ຄຸນໝິງ ແລະ ສິງກະໂປຜ່ານຫຼາຍປະເທດເຊັ່ນ: ພະມ້າ, ລາວ, ຫວຽດນາມ, ຈຳປູເຈຍ ແລະ ໄທ. ໂຄງການເສັ້ນທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນແມ່ນໂຄງການຮ່ວມລົງທຶນລະຫວ່າງລັດຖະບານລາວ ແລະ ຈີນ, ເຊິ່ງລັດຖະບານຈີນລົງທຶນ 70 ເປີເຊັນຂອງໂຄງການ ມີມູນຄ່າ 6 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ແລະ ລັດຖະບານລາວປະກອບສ່ວນໃສ່ສ່ວນທີ່ເຫຼືອ 30 ເປີເຊັນ.¹³

ເສັ້ນທາງລົດໄຟສະຫວັນ-ລາວບາວແມ່ນການລົງທຶນຂອງເອກະຊົນໂດຍບໍລິສັດຂອງມາເລເຊຍ (ບໍລິສັດໄຈແອັນເສັ້ນທາງລົດໄຟຈຳກັດ), ເຊິ່ງລັດຖະບານລາວມີຫຸ້ນສ່ວນ 10 ເປີເຊັນ.¹⁴ ເຖິງວ່າໂຄງການໄດ້ມີການອະນຸມັດໄປແລ້ວໃນປີ 2012, ບໍລິສັດຫາກໍ່ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນຂັ້ນຕອນທຳອິດໃນການກໍ່ສ້າງ ໃນເດືອນຕຸລາ 2016.

ການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນໃນເດືອນທັນວາ 2016 ເຊິ່ງປະກອບມີການເຈາະອຸມົງ ແລະ ການສ້າງຂົວຫຼາຍແຫ່ງຕາມຄວາມຍາວຂອງເສັ້ນທາງ.¹⁵ ໂຄງການແມ່ນເປັນທີ່ຖົກຖຽງກັນ ຍ້ອນຄຳຖາມທີ່ວ່າມັນຈະຊ່ວຍການພັດທະນາປະເທດ ແລະ ປະຊາຊົນທຳມະດາໄດ້ຫຼາຍປານໃດ. ລັດຖະບານໄດ້ຢືມເງີນເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ ຈາກລັດຖະບານຈີນເພື່ອດຳເນີນໂຄງການ, ເຊິ່ງກອງທຶນສາກົນໄດ້ຊີ້ແຈງວ່າ ຈະເຮັດລະດັບໜີ້ສິນຂອງປະເທດ ຕົກຢູ່ລະດັບຄວາມສ່ຽງແບບຍາວນານ,¹⁶ ຍ້ອນວ່າຈຳນວນເງິນທີ່ຢືມນັ້ນແມ່ນຫຼາຍກວ່າເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງ GDP ຂອງປະເທດແຕ່ລະປີ (12.37 ຕື້ ໂດລາໃນປີ 2015).¹⁷ ອີກປະເດັນໜຶ່ງ, ວຽກກໍ່ສ້າງເກືອບທັງໝົດແມ່ນບໍລິສັດຈີນ ແລະ ກຳມະກອນຈີນເປັນຄົນເຮັດ.¹⁸ ຍັງມີຫຼາຍຄຳຖາມທີ່ຍັງຄ້າງຄາກ່ຽວກັບຜົນກະທົບຕໍ່ສັງຄົມ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຈາກໂຄງການເນື່ອງຈາກການຂາດຂໍ້ມູນທີ່ໂປ່ງໃສ.¹⁹

ເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳເຍືອງ, ສາມາດຜະລິດໄດ້ 60 MW, ສາຂາຂອງແມ່ນ້ຳເທີນຢູ່ລາວ. ຖ່າຍຮູບໂດຍ Eric Baran, via WorldFish, Flickr, ຖ່າຍເມື່ອວັນທີ 23 ມັງກອນ 2013. ພາຍໃຕ້ລິຂະສິດ CC BY-NC-ND 2.0.

ໄຟຟ້າ

ຕາຂ່າຍໄຟຟ້າຂອງລາວໄດ້ຂະຫຍາຍຢ່າງໄວວາໃນປີທີ່ຜ່ານມາ, ເນື່ອງຈາກການພັດທະນາເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກຫຼາຍແຫ່ງ. ໃນປີ 2015 ລັດຖະບານລາວໄດ້ຖະແຫຼງວ່າຢ່າງໜ້ອຍໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້າ 70 ແຫ່ງແມ່ນໄດ້ມີການວາງແຜນ ຫຼື ກຳລັງກໍ່ສ້າງ, ດ້ວຍກຳລັງແຮງທີ່ຈະຜະລິດໄດ້ທັງໝົດ 26,000 MW.²⁰ ພະລັງງານໄຟຟ້າທີ່ຜະລິດໄດ້ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນໄດ້ສົ່ງອອກໃຫ້ປະເທດຕ່າງໆ, ໂດຍສະເພາະປະເທດໄທ.²¹ ລາວຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າຈາກເຂື່ອນໄດ້ 3,200 MW ໃນປີ 2014, ເຊິ່ງສອງສ່ວນສາມແມ່ນໄດ້ສົ່ງອອກໄປປະເທດໄທ, ດ້ວຍກຳລັງຜະລິດ 6,000 MW ຍັງຢູ່ໃນການກໍ່ສ້າງ, ລວມທັງ 1,285 MW ຈາກເຂື່ອນໄຊຍະບູລີ ທີ່ຢູ່ກາງແມ່ນ້ຳຂອງ²² ສະນັ້ນ, ເປີເຊັນຂອງປະຊາຊົນລາວທີ່ມີໄຟຟ້າໃຊ້ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 15 ເປີເຊັນໃນກາງຊຸມປີ 1990 ຫາເກືອບ 90 ເປີເຊັນ ໃນປີ 2014, ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວເດີນຕາມເສັ້ນທາງທີ່ຈະບັນລຸ SDG7 ໃນການຮັບປະກັນການເຂົ້າເຖິງພະລັງງານ. ຄວາມຕ້ອງການໄຟຟ້າເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍ 13 ເປີເຊັນຕໍ່ປີ.²³

• ການໂທລະຄົມມະນາຄົມ

  ອິນເຕີເນັດ

  ການນຳໃຊ້ອິນເຕີເນັດໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍ, ຈາກ 0.3 ເປີເຊັນຂອງປະຊາກອນໃນປີ 2004 ມາເປັນ 18.2 ເປີເຊັນໃນປີ 2015. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ອັດຕານີ້ຍັງຖືວ່າຕ່ຳຫຼາຍເມື່ອທຽບກັບ ອັດຕາຜູ້ນຳໃຊ້ອິນເຕີເນັດໃນທົ່ວໂລກ 44 ເປີເຊັນ.²⁴ ຜູ້ລົງທະບຽນນຳໃຊ້ແມ່ນຕ່ຳ, ໜ້ອຍກວ່າ 0.5 ເປີເຊັນຂອງປະຊາກອນໃນປີ 2015, ແຕ່ໄດ້ມີການເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍລະຫວ່າງປີ 2013 ແລະ ປີ 2015 ຈາກ 11,287 ຫາ 36,408.²⁵

  ໂທລະສັບ

  ການລົງທະບຽນນຳໃຊ້ໂທລະສັບມືຖືໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍຈາກ 3.6 ເປີເຊັນໃນປີ 2004 ມາເປັນ 84 ເປີເຊັນໃນປີ 2011. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ເປີເຊັນດັ່ງກ່າວໄດ້ຫຼຸດລົງໃນປີ 2015 ມາເປັນ 53.1 ເປີເຊັນ.²⁶ ນີ້ແມ່ນເນື່ອງຈາກ ການປັບປຸງຄວາມຖືກຕ້ອງ ຂອງຕົວເລກດັ່ງກ່າວເຊິ່ງເປັນຜົນມາຈາກການບັງຄັບຂອງລັດຖະບານໃນການລົງທະບຽນເບີໂທລະສັບ.²⁷ ເປີເຊັນຂອງໂທລະສັບສາຍຕັ້ງໂຕະໃນລາວແມ່ນມີໜ້ອຍຕະຫຼອດມາ ແຕ່ໃນປີ 2011 ໄດ້ມີການເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍຈາກ 1.6 ເປີເຊັນ ຫາ 13.7 ເປີເຊັນໃນປີ 2015.²⁸

  ນໍ້າສະອາດ ແລະ ການສຸຂາອະນາໄມ

  ລາວມີຊັບພະຍາກອນນ້ຳຕໍ່ຫົວຄົນຫຼາຍກວ່າປະເທດອື່ນໆໃນອາຊີ, ແຕ່ສ່ວນຫຼາຍເປັນນ້ຳທີ່ບໍ່ສະອາດ ແລະ ບໍ່ປອດໄພ, ບັນຈຸທາດເຄມີທີ່ເປັນອັນຕະລາຍ ແລະ ສິ່ງເສດເຫຼືອຈາກມະນຸດ.²⁹ ມີຄວາມຈໍາເປັນໃນການເລັງໃສ່ການຈັດການນໍ້າໃຫ້ດີກວ່າເກົ່າໂດຍສະເພາະເມື່ອມີການຂະຫຍາຍເຂື່ອນໄຟຟ້ານໍ້າຕົກ.³⁰ ນອກຈາກນັ້ນ, ບັນຫາຄຸນນະພາບນໍ້າ ແລະ ຄວາມປອດໄພທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການກະສິກໍາ, ອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ຂະແໜງການບໍ່ແຮ່, ເຊັ່ນດຽວກັບການແກ້ໄຂການຮັກສາອະນາໄມ ແລະ ການສຸຂາອະນາໄມເປັນບັນຫາທ້າທາຍທີ່ສໍາຄັນ ສໍາລັບການບັນລຸ  SDG 6. ດັ່ງນັ້ນ, ການວັດແທກ ການບໍລິການຈັດການຄວາມປອດໄພ ແມ່ນຈໍາເປັນຕ້ອງມີຕົວຊີ້ວັດໃນລະດັບທ້ອງຖິ່ນໃໝ່. ³¹ ໃນປີ 2014, 72 ເປີເຊັນຂອງປະຊາກອນທີ່ເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງສະໜອງນ້ຳສະອາດໄດ້ມີການປັບປຸງທຽບໃສ່ 45 ເປີເຊັນ ໃນປີ 2000.³²

  ການເຂົ້າເຖິງນ້ຳສະອາດໄດ້ມີການປັບປຸງຫຼາຍໃນທົ່ວປະເທດ. ໃນປີ 2014, 64 ເປີເຊັນຂອງປະຊາກອນໄດ້ເຂົ້າເຖິງນ້ຳສະອາດ, ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 28 ເປີເຊັນ ໃນປີ 2000.³³ ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ໂຮງຮຽນປະຖົມທີ່ມີນ້ຳປະປາ ແລະ ຫ້ອງນ້ຳໃຊ້ແມ່ນມີໜ້ອຍກວ່າເຄິ່ງໜຶ່ງ ຂອງຈຳນວນໂຮງຮຽນໃນທົ່ວປະເທດຄື 9,000 ໂຮງຮຽນ.³⁴ ພະຍາດຖອກທ້ອງແມ່ນ ໜຶ່ງສ່ວນສາມຂອງກໍລະນີທີ່ເຮັດໃຫ້ມີການຂາດສານອາຫານທັງໝົດ ແລະ ໜຶ່ງໃນສິບສອງຂອງຈຳນວນເດັກນ້ອຍ ທີ່ເສຍຊີວິດທີ່ມີອາຍຸຕ່ຳກວ່າຫ້າປີ. ເນື່ອງຈາກຂາດສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກທີ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ແລະ ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບການສຸຂາອະນາໄມ ແລະ ການປະຕິບັດຄວາມສະອາດ, ຫຼາຍກວ່າສາມສ່ວນຂອງປະຊາກອນລາວແມ່ນຍັງມີກາຍຖ່າຍຊະຊາຍ ແລະ ມີພຽງແຕ່ 19 ເປີເຊັນ ຂອງເດັກນ້ອຍທີ່ມີການຖ່າຍຢ່າງປອດໄພ.³⁵ ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ການຖ່າຍຢ່າງຊະຊາຍໄດ້ຫຼຸດລົງ 37 ເປີເຊັນຕັ້ງແຕ່ປີ 1995.³⁶ ການສຸຂາອະນາໄມລະຫວ່າງຕົວເມືອງ ແລະ ຊົນນະບົດແມ່ນມີຄວາມແຕກໂຕນກັນຫຼາຍຢູ່ໃນລາວຄື: 87 ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວໃນເຂດຕົວເມືອງນຳໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳຂະນະທີ່ ຢູ່ເຂດຊົນນະບົດແມ່ນມີພຽງແຕ່ 48 ເປີເຊັນ.³⁷

   

  ກ່ຽວຂ້ອງກັບໂຄງລ່າງພື້ນຖານ

  • ການຊ່ວຍເຫຼືອ ແລະ ການຊ່ວຍເຫຼືອການພັດທະນາ
  • ເສດຖະກິດ ແລະ ການຄ້າ
  • ພະລັງງານ
  • ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ
  • ອຸດສາຫະກຳ
  • ໂຄງລ່າງພື້ນຖານ
  • ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ການພັດທະນາເຂດຕົວເມືອງ